خاطرات شهدا : ریاضت نفس شهید مدافع حرم سید علی زنجانی

نفس انسانی طبعاً به دنبال آسایش و رفاه و بی‌قیدی می‌گردد و در اثر شهوات و خواست‌های حیوانی، در آغاز کار نسبت به انجام فرایض و ادای وظایف بی‌اعتنا و سهل‌انگار، و برعکس در ارتکاب گناه و سرپیچی از مقررات آماده‌تر است. از این‌رو، باید در مبارزه با هوای نفس و کنترل آن سخت کوشید تا نفس حیوانی رام گردد و آماده اطاعت و فرمان‌برداری شود.
غرض از ریاضت (ریاضت نفس) سه چیز است:
یکی رفع موانع وصول به حق، دوم مطیع گردانیدن نفس حیوانی برای عقل عملی، سوم آماده شدن نفس انسانی برای پذیرش فیض الهی و هدایت‌های ربانی و امدادهای غیبی که فرمود: «وَ الَّذینَ جاهَدُوا فینا لَنَهدَیَنَّهُم سُبُلَنا».
بی‌شک، مبارزه با نفس که خطرناک‌ترین دشمن انسان است کار بسیار دشواری است و به مجاهده و ریاضت نیاز دارد. از این‌رو، در روایات تاکید زیادی برای مبارزه با هوای نفس شده است که برخی از آن روایات از نظر می‌گذرد.
امیرمؤمنان علیه‌السلام فرمود:
لا عَدُوّ أعدى عَلَى المَرءِ مِن نَفسِهِ. هیچ دشمنی برای انسان از نفس او دشمن‌تر نیست.و نیز فرمود:
نَفسُکَ عَدُوَّ مُحارِبٌ وَ ضِدٌّ مُواثِبٌ إن غَفَلتَ عَنها قَتَلَتکَ.
نفس تو دشمنی ستیزه‌جو و مهاجمی ناهمتا است که اگر از او غافل شوی تو را خواهد کشت.جاهِدُوا أهوائَکُم کما تُجاهِدُونَ أعدائُکُم.
همان‌طور که با دشمن خود جهاد می‌کنید با هواهای نفس به مبارزه و پیکار برخیزید.
یکی از مسائل مهمی که در انسان وجود دارد همین مسئله‌ی خواهش نفسانی و هوای نفس است. لذا در مقابلش ریاضت نفس وجود دارد.
امروز از یکی از دوستان و فرماندهان سوال کردم، شهید سید علی زنجانی در خط با دوستان حاضر در عملیات‌های اخیر چه‌طور برخورد می‌کرد؟ (البته این از منش و رفتار سید بود که علیرغم فرماندهی و مسئولیت، اما دوست نداشت تافته‌ى جدا بافته باشد).
گفت: روی خاک با رزمنده‌ها بود. همین اواخر فرمانده‌ی خط نمی‌گذاشت او به خط اول درگیری برود و می‌گفت: «سید جان تو باید در خط دوم بمانی. ما حالا حالاها به تو نیاز داریم». معمولاً در خط دوم امکانات و بخاری هست. این بخاری‌ها عموماً گازوئیلی یا هیزمی هستند. با اینکه خانه بود و در آن هوای سرد بخاری هم داشت، این فرمانده سوری می‌گفت: «دیدم سید علی شب تا صبح رفته روی خاک‌ریز دوم در هوای سرد بدون پتو خوابیده است.»
آخر چرا ؟ این را منِ راوی می‌گویم، دوست داشت مثل بقیه رزمنده‌ها باشد و خودش را تربیت کند و ریاضت نفس داشته باشد.

دوستان می‌گفتند چندبار به خاطر همین مسئله‌ی روی خاکریز خوابیدن، نزدیک بود لودر سید را زیر بگیرد. همیشه می‌گفت: «من چه کسی هستم؟ من باید مثل بچه‌هایی که در خط اول در هوای سرد مشغولند، باشم» …‌از آن هم مهم‌تر اینکه شاید هدف سید علی ریاضت نفس بوده است و می‌خواسته نفسش رو تربیت بکند که از سید علی این حرکات زیاد دیده می‌شد … و ان‌شاءالله در آینده خواهم گفت.